Afval scheiden is niet voor iedereen even gemakkelijk. Leg het daarom duidelijk uit. Dat lijkt simpel, maar moeilijk taalgebruik ligt al snel op de loer. Je staat er niet vaak bij stil, maar 1 op de 9 Nederlanders is laaggeletterd. Dit betekent dat je een grote groep beter kan bereiken als je let op je taalgebruik en schrijfstijl. Wat kun je doen om ervoor te zorgen dat iedereen jouw tekst goed begrijpt?

In oktober 2019 stuurde staatssecretaris Raymond Knops taalcoaches het land in om gemeenten te helpen met hun teksten. Met de Direct Duidelijk Brigade wil de overheid de eigen communicatie begrijpelijker maken. En dat is hard nodig. Zo’n 2,5 miljoen volwassen Nederlanders hebben grote moeite met lezen, schrijven, rekenen en/of digitale vaardigheden. Dit betekent dat sommige inwoners niet begrijpen hoe een afvalpas werkt, of ze zetten onbewust hun container verkeerd aan de straat.

Cabaretier Ronald Snijders leest Jip en Janneke voor in ambtenarentaal.

Geen jip-en-janneketaal
Het is overigens niet de bedoeling om alle teksten op het niveau van Jip en Janneke te schrijven. Heldere taal is niet kinderachtig maar duidelijk. Bij belangrijke brieven kijkt de communicatieafdeling vaak mee om te letten op het taalgebruik. Maar ook bij bijvoorbeeld het beantwoorden van e-mails is het taalgebruik erg belangrijk. Met name voor gemeenten is het vanzelfsprekend dat zij duidelijke taal moeten gebruiken richting de inwoners. Voor het onderwerp ‘afval’ geldt dit ook. Iedere inwoner heeft hiermee te maken. Voor de goed ingevoerde beleidsambtenaar ligt met name het onbewuste gebruik van jargon op de loer. Termen als ‘VANG’, ‘diftar’, ‘bijplaatsing’ en zeker ook ‘PMD’ zijn echt niet doorsnee voor de gemiddelde Nederlander.

Hoe dan wel?
Een begrijpelijke tekst bestaat uit een heldere boodschap, tussenkopjes en een rustige opmaak. Gebruik korte, actieve zinnen en zo min mogelijk moeilijke woorden of vakjargon. Voldoende witregels en een ruime regelafstand zorgen voor overzicht. Lees bijvoorbeeld de verhelderende Schrijfwijzer uit Breda voor alle do’s en don’ts op dit vlak. Of check zoekeenvoudigewoorden.nl of het woord dat je wil gebruiken te moeilijk is.

Ook handig: sommige gemeenten gebruiken software om hun teksten te beoordelen. Een digitaal programma beoordeelt je tekst onder meer op dure woorden, vaktermen, passieve zinnen, ingewikkelde zinnen, lange zinnen en lange alinea’s. Hier zijn enkele voorbeelden van zinsneden die wij tegenkomen bij de gemeenten waar we actief zijn en de manier waarop wij het zouden schrijven:

Een tekst begrijpelijk maken betekent overigens niet dat je geen woorden als ‘diftar’ meer mag gebruiken. Als je het maar goed uitlegt. Doe ook mee met ons goede voornemen en let extra op je taalgebruik komende tijd. Samen bereiken we dan nog meer Nederlanders en laten we zien dat afval de moeite waard is.

Laatste nieuws