Een complex dilemma: voedsel in het restafval

In vrijwel alle gemeenten bestaat het restafval voor een groot gedeelte uit groente-, fruit- en tuinafval (GFT). In 2018 was dat bij de gemiddelde Nederlander 40%. Een dilemma dat geen simpele oplossing kent. Hoe zit het nou eigenlijk?

Het gescheiden ingezamelde GFT bestaat meestal uit meer dan 90% tuinafval. Groente- en fruitafval (inclusief ‘vieze’ etensresten) belanden bij vrijwel alle gemeenten in Nederland voor het grootste gedeelte bij het restafval. De oplossing gaat verder dan duidelijkere scheidingsregels of beter inkoopgedrag van de consument. Het inzamelsysteem speelt ook een grote rol.

Analyse voedselverspilling
Onze analyses van voedselverspilling in het restafval laten zien dat ongeveer de helft van het weggegooide GF uit onnodig weggegooid voedsel bestaat. Dit zijn niet alleen de etensresten na het koken van een maaltijd. We zien ook vaak brood, groente en fruit in schil en vlees of zuivel die in de verpakking worden weggegooid. Schokkend maar waar; een gedeelte van het verspilde voedsel in het restafval, zit nog in een ongeopende verpakking.

Steffan de Turck*: 'Tijdens de sorteeranalyses komen we vaak vleeswaren of voorgesneden groente in gesloten verpakking tegen waarvan de houdbaarheidsdatum nog niet eens verlopen is!'

Gedragsverandering is nodig
Als voedselverspilling met name door het gedrag van de consument komt, lijken communicatiecampagnes een oplossing. Door consumenten tips te geven over inkopen, bewaren en gebruiken van voedsel, zou de verspilling moeten afnemen. Helaas hebben campagnes in het verleden weinig blijvende impact gehad. De huidige landelijke campagne ‘Hoe #verspillingsvrij ben jij?’ probeert het tij te keren. Ook de regio Hart van Brabant startte begin dit jaar de campagne ‘GFT, wat doe jij ermee?’.

Inzamelsysteem op de schop
Het inzamelsysteem is mede de oorzaak van het nauwelijks scheiden van groente- en fruitafval. Consumenten hebben namelijk de behoefte om de ‘vieze’ etensresten snel en makkelijk weg te gooien. Een GFT-container vol maden wordt vaak als horrorscenario geschetst, waardoor voedselresten verpakt bij het restafval belanden.

Verschillende gemeenten waaronder Deventer en Haarlemmermeer deden proeven met het apart ophalen van GF als separate afvalstroom. In Horst aan de Maas kunnen inwoners het GF afval twee keer per week gratis aanbieden in kleine emmers. Deze systemen behalen goede resultaten als het gaat om het scheidingspercentage. Helaas zorgen de arbeidsintensieve inzameling en logistiek voor hoge kosten. Het is dan ook de vraag welke milieuwinst overblijft als we  CO2 uitstoot meerekenen.

Meer weten?
Ben jij benieuwd hoeveel GFT er in het restafval zit of wil je een uitgebreide voedselverspillingsanalyse laten doen? Neem contact op met Britta Aarts via britta@deafvalspiegel.nl of bel naar 085 773 1995.

* Steffan de Turck is coördinator van de sorteeranalyses die De AfvalSpiegel uitvoert.



Afval is de moeite waard.