Na ruim 25 jaar werken voor De AfvalSpiegel (voorheen Bureau Milieu & Werk) gaat onze collega Leny van der Ende met pensioen. In die lange periode heeft ze veel ervaring opgedaan bij legio gemeenten op het gebied van afval. Nu ze stopt deelt ze graag enkele van haar belangrijkste inzichten. “Het moeilijkste is om gedragsverandering voor elkaar te krijgen in de keuken.”

Leny is het grootste gedeelte van haar tijd bij De AfvalSpiegel gedetacheerd geweest bij verschillende Nederlandse gemeenten. Leny: “Het meest waardevolle van mijn loopbaan bij De AfvalSpiegel was dat ik mijn ervaringen uit de ene gemeente kon gebruiken bij de andere gemeenten. Die hebben veel profijt gehad van het feit dat ik overal een kijkje in de keuken kon nemen.”

Wat is je het meest bijgebleven van het werken bij gemeenten?
“Vaak verving ik beleidsambtenaren die om een of andere reden er tijdelijk niet waren. Bijvoorbeeld door ziekte of zwangerschapsverlof. Of ze hadden het zo druk dat ze wel een paar extra handjes konden gebruiken. In die rol van ambtenaar kom je erachter dat je voortdurend voor hetzelfde dilemma komt te staan: namelijk het wegen van het individuele belang tegen dat van het algemene belang. Dat botst nogal eens met elkaar, waarbij de burger vindt dat hij of zij niet gehoord wordt als je het algemeen belang voor laat gaan. En dat gebeurt steeds vaker, want de maatschappij is verder aan het individualiseren. Dan zeggen inwoners: ‘Ja maar ik betaal er toch belasting voor’.”

Vond je dat het moeilijkste in je rol als beleidsambtenaar?
“Het staat er niet los van, maar het moeilijkste vond ik om gedragsverandering bij mensen thuis voor elkaar te krijgen zodat ze beter hun afval scheiden. In al die jaren heb ik geleerd dat het allemaal afhangt van een goed georganiseerde keuken waarin je de capaciteit creëert om afval te kunnen scheiden. En dat is dan weer afhankelijk van diegene die het meeste kookt in huis. Het draait om gemak. Afval scheiden begint in de keuken. Heb je die basis niet op orde, dan gaat het nooit lukken.”

Wat voor trends heb je opgemerkt in al die jaren?
“Tariefdifferentiatie is toch wel de uitvinding van de eeuw geweest op afvalgebied. Een financiële prikkel is het enige middel waarbij een groot aantal mensen wél hun handelen gaat aanpassen. Alleen communiceren over afvalscheiding leidt niet tot gedragsverandering bij mensen die er niet voor open staan. Moeten we ervoor betalen, dan zijn we wel bereid om ruimte in de keuken te maken voor afvalscheiding.”

Wat is de grootste uitdaging voor de toekomst?
“Wat mij altijd opviel is dat mensen een bepaalde perceptie hebben van hoe goed ze hun afval scheiden, maar dat dit nooit overeen komt met wat ze daadwerkelijk scheiden. Dat is goed te zien door de talloze bewonersonderzoeken die De AfvalSpiegel doet in vergelijking met de inzamelcijfers van bijbehorende gemeenten. Het is echt een uitdaging om mensen bewust te maken van hun eigen handelen en de noodzaak van afvalscheiding te laten inzien.”

Wat ga je zeker missen aan je werk?
“Het was ontzettend leuk om in zoveel verschillende gemeenten te werken. Vanuit de maatschappij worden wel eens opmerkingen gemaakt over de gemeente, maar er wordt zó hard gewerkt. Vaak moeten de ambtenaren ’s avonds nog aan de slag tijdens raadsavonden en commissievergaderingen. Dan mag je op vrijdagmiddag ook wel eens wat eerder naar huis. En ze zijn allemaal heel betrokken bij de samenleving.”

“In iedere gemeente waar ik werkte was ik welkom. Even wennen aan de cultuur, die is overal anders. Het was telkens weer een warm bad, waar ik ook kwam. Ondanks dat ik een buitenstaander was, werd ik altijd als collega behandeld. Dat ga ik zeker missen.”

Laatste nieuws