Inmiddels voormalig wethouder Richard de Mos van de gemeente Den Haag deed menig afvalexpert de wenkbrauwen fronsen toen hij een maand geleden een interessante proef aankondigde. De gemeente laat het bijgeplaatste afval liggen, “om het goed aanbieden van vuil in de botte hoofden van afvalhufters te krijgen”. Maar wat werkt nou beter? Laten liggen of toch maar opruimen?

Wij horen het vaak bij gemeenten; ‘Als we iedere keer de bijplaatsingen opruimen, dan leren ze het nooit.’ De gemeente krijgt het gevoel de vervuiler op de wenken te bedienen en te faciliteren in het dumpen van afval. Veel gedragsdeskundigen zeggen juist: ‘Schoon houdt schoon. Zorg dat je het opruimt, want een schone omgeving voorkomt bijplaatsingen.’ Het is een dilemma waarbij niemand eigenlijk precies weet wat nou beter werkt. Daarom is de aankondiging van de proef in Den Haag zo interessant.

Beeldkwaliteit is een politieke keuze
Nu het politiek gezien onrustig is in Den Haag, is het de vraag of de proef wel van start gaat. De gemeente is nog bezig met de voorbereidingen, maar het kan ook zijn dat de volgende wethouder niets in de proef ziet en dat het plan weer in de ijskast belandt. En dat illustreert mooi waar het om draait bij dit dilemma: het is een politieke keuze.

Gemeenten maken namelijk een keuze over de beeldkwaliteit van de openbare ruimte. Kies je voor A+ in een bepaalde wijk (volgens de CROW meetmethode), dan moet je er ook voor zorgen dat het schoon blijft. In bijna alle gemeenten is dit het centrum en zijn omringende wijken ‘A’ of lager. Het is dus afhankelijk van de wijk en de bijbehorende kwaliteitsnorm met welke prioriteit je de bijplaatsingen opruimt.

Probleem niet opgelost
Dreigen om bijplaatsingen niet op te ruimen creëert misschien tijdelijk aandacht voor het probleem, maar het lost het niet op. Hier zijn andere interventies voor nodig (zie ook ons interview met onze gedragspsycholoog Simone Lindhout). Daarnaast houden lang niet alle inwoners zich bezig met welke maatregelen de gemeente neemt, dus kan het goed zijn dat zij dit niet meekrijgen.

Uiteindelijk zijn het de ‘brave’ inwoners die de overlast ervaren van bijplaatsingen, en dat is veruit de grootste groep. De afvaldumpers zelf, die interesseren het echt niets dat zij de wijk vervuilen. Die zullen ook niet onder de indruk zijn als hun afval er langere tijd staat. De buurtbewoners die uitkijken op de container of er vaak langslopen des te meer. In die zin pleit dit vóór het opruimen van bijplaatsingen, om de acties van een kleine groep inwoners niet de wijkbeleving van de overgrote meerderheid te beïnvloeden. Eigenlijk beloon je dus niet de afvaldumpers door de bijplaatsing op te ruimen, maar de inwoners die er tegenaan moeten kijken.

Laatste nieuws